Stanowisko Związku Pracodawców Branży Internetowej IAB Polska ws. Polityki Konsumenckiej na lata 2014 – 2018.

Związek Pracodawców Branży Internetowej IAB Polska w odpowiedzi na zaproszenie UOKiKu do konsultacji społecznych w sprawie projektu polityki konsumenckiej na lata 2014-2018, 7 marca 2014 r. skierował oficjalne stanowisko.
Zapraszamy do zapoznania się z dokumentem IAB Polska, odnoszącym się do projektu UOKiK polityki konsumenckiej.

Szanowna Pani Prezes

1.1.
Działając w imieniu Związku Pracodawców Branży Internetowej Interactive Advertising Bureau Polska (zwanego dalej jako „IAB Polska”) oraz w odpowiedzi na pismo z dnia 20.02.2014r. przedstawiamy stanowisko dot. „Polityki Konsumenckiej na lata 2014 – 2018”:

[priorytet 7 (nowe prawo dot. sprzedaży towarów i usług)]

[kampania informacyjna w zakresie nowej Ustawy o prawach konsumenckich]

1.2.
Zdaniem IAB Polska kampania informacyjna dot. nowych regulacji  prawa konsumenckiego (tj. „Projekt Ustawy o prawie konsumenckim”, dalej „Projekt”) powinna być kompleksowa i nie może opierać się na przekazywaniu konsumentom informacji dotyczących tylko i wyłącznie przysługujących im praw oraz wybranych zmian. Powyższa kampania powinna bowiem również uwzględniać:

(a) pełną  informację o obowiązkach konsumentów
(b)
cały zakres wprowadzanych zmian, a także
(c)
wpływ w/w zmian na wszystkie procesy obsługowe u przedsiębiorców.

[konieczność interpretacji pojęć o charakterze nieostrym jakich użyto w projekcie Ustawy o prawach konsumenckich]

1.3.
Ponadto podkreślenia wymaga fakt, że z uwagi na zastosowanie w Projekcie licznych pojęć o charakterze nieostrym i tym samym ocennym należy oczekiwać również stanowiska UOKiK w zakresie ich interpretacji oraz propozycji zastosowania. Takie stanowisko mogłoby zostać wypracowane np. w ramach konsultacji z przedsiębiorcami.

1.4.
W związku z powyższym oraz w kontekście m.in. następnych prac legislacyjnych należy wskazać na konieczność podjęcia przez UOKiK takiej aktywności, która doprowadzi do większej czytelności aktów prawnych poprzez m.in.

(a)
każdorazową weryfikację danej regulacji pod kątem jej zrozumiałości;
(b)
eliminację pojęć ocennych i wieloznacznych;
(c)
eliminację zjawiska kolizji aktów prawnych; (d) ograniczenie, poprzez przyjęcie np. wykładni celowościowej, wymogów co do liczby czynności formalnych jakie mają zostać podjęte przez przedsiębiorców w ramach procesu sprzedaży;
(d)
eliminowanie tych rozwiązań unijnych, które nie są obligatoryjne (tj. ustawodawca polski dysponuje w tym zakresie swobodą legislacyjną) oraz nie przystają do funkcjonującego w Polsce rynku konsumenckiego i porządku prawnego.

1.5.
Przedstawiony powyżej postulat wynika z faktu, że treść aktów prawnych, zarówno na poziomie unijnym jak i krajowym, przekłada się bezpośrednio na możliwość faktycznego realizowania przez przedsiębiorców stawianych im oczekiwań (tj. stosowania zrozumiałych, nieobszernych dokumentów konsumenckich), co w obecnym stanie prawnym jest znacznie utrudnione z uwagi na stawiane przedsiębiorcom kolejne  wymagania np. rozbudowywanie katalogu obowiązków informacyjnych w zakresie trudnym do zrozumienia już na etapie regulacji oraz zobowiązywanie przedsiębiorców do powtarzania w umowach przepisów prawa (np. „informacje o odpowiedzialności za wady towaru”).

1.6.
Zauważamy bowiem, że – jak pokazują badania – realizacja w/w obowiązków nie przekłada się na podwyższenie poziomu ochrony konsumentów (przykładowo ponad połowa klientów w ogóle się z nimi nie zapoznaje wskazując że informacje są zbyt obszerne i niezrozumiałe).

[początkowy okres obowiązywania Ustawy o prawach konsumentów, a sankcje wobec przedsiębiorców]

1.7.
Mając z kolei na uwadze przyjęcie Dyrektywy 2011/83/UE już na poziomie UE oraz przyśpieszony tryb jej implementowania do krajowego porządku prawnego (co pozbawiło przedsiębiorców dostatecznych konsultacji i odpowiedniego czasu na analizę, a także wdrożenie zmian) proponujemy doprowadzenie do takiej sytuacji, że w początkowym okresie obowiązywania „Ustawy o prawach konsumentów” działanie po wdrożeniowej kontroli  naruszeń tej regulacji nie będzie prowadzić do nakładania kar administracyjnych, a jedynie do wydawania zaleceń pokontrolnych, które pozwolą przedsiębiorcom wyeliminować zidentyfikowane braki.

[działalność edukacyjna]

1.8.
Na końcu IAB Polska podkreśla, że niezwykle istotna jest działalność edukacyjna i informacyjna UOKIK już na poziomie edukacji szkolnej. Taka działalność powinna być prowadzona w sposób kompleksowy tj. zarówno co do praw jak i obowiązków konsumentów, a także w odniesieniu do treści i całości regulacji, a nie jedynie wybiórczo i w zakresie zidentyfikowanych naruszeń w procesach obsługowych albo tylko w zakresie niektórych praw.

1.9.
Zdaniem IAB Polska bowiem to przede wszystkim brak zrozumienia  trudnych kwestii zasad funkcjonowania  i pojęć związanych z  finansami i telekomunikacją (nowe technologie) prowadzi do zwiększenia poczucia niepewności po stronie konsumenta właśnie w tym obszarze i zwiększanie ilości informacji wymaganych od przedsiębiorców do przekazania tego stanu nie poprawia (tzn. nie prowadzi do większego zrozumienia), więc stanowi fikcyjną ochronę konsumenta.

1.10.
Działania UOKIK powinny zostać skierowane również w kierunku prowadzenia konsultacji i wsparcia dla tych przedsiębiorców, którzy nie mogą być pozostawieni sami sobie wobec konieczności dostosowania się do niezrozumiałych przepisów w krótkim czasie oraz pod groźbą kary finansowej.

1.11.
Aktywność UOKIK w zakresie eliminowania z rynku rozwiązań i praktyk, które w ocenie UOKIK stanowią zagrożenie interesów  konsumenta, powinna być zatem podejmowana przede wszystkim poprzez wydawanie zaleceń i wytycznych kierunkowych oraz konsultacji z przedsiębiorcami. Powyższe powinno zapewnić zaufanie do organów administracji również po tej stronie relacji konsumenckich i zachęcić do przyjmowania rozwiązań pro – konsumenckich (m. in. Poprzez wyeliminowanie poczucia niepewności co do oceny UOKIK określonych rozwiązań przyjmowanych na rynku, szczególnie w zakresie nowych technologii i produktów).

1.12.
Wskazana jest również kontrola działalności Powiatowych (Miejskich) Rzeczników Konsumentów zarówno w zakresie ich aktywności jak i wiedzy merytorycznej, albowiem należy mieć na uwadze, że konsument zmuszony jest do kierowania spraw do Rzecznika działającego w jego regionie i w przypadku braku aktywności lub niekompetencji tego podmiotu zostaje pozbawiony ochrony na tym poziomie.